Co możemy zrobić dla ochrony bioróżnorodności?
Bioróżnorodność, to w uproszczeniu rozmaitość form życia występującego na Ziemi. Każdy gatunek ma unikatową kombinację genów i swoje przystosowania do warunków środowiska w którym żyje. W ekosystemie wszystkie organizmy połączone są ze sobą siecią rozmaitych powiązań i zależności. Wyginięcie gatunku jest stratą nieodwracalną i niebezpieczną. Nigdy nie wiemy jak utrata jednego elementu wpłynie na pozostałe z nim powiązane.
Według naukowców żyjemy obecnie w czasie szóstego wielkiego wymierania gatunków spowodowanego działalnością człowieka. Tempo wymierania jest od 100 do 1 000 razy większe niż miałoby to miejsce w naturalnym przebiegu tego procesu.
Zdrowe ekosystemy zapewniają nam wiele podstawowych rzeczy, których istnienie bierzemy za pewnik. Rośliny przetwarzają energię słoneczną, udostępniając ją innym formom życia. Bakterie i inne żywe organizmy rozkładają materię organiczną na składniki odżywcze, zapewniając roślinom zdrową glebę do wzrostu. Zapylacze są niezbędne dla rozmnażania roślin, gwarantując produkcję żywności. Rośliny i oceany to ważne pochłaniacze dwutlenku węgla. Cykl wodny w dużej mierze polega na żywych organizmach.
Krótko mówiąc, bioróżnorodność daje nam czyste powietrze i wodę, dobrej jakości glebę i zapylanie upraw, pomaga nam walczyć ze zmianą klimatu i dostosowywać się do niej oraz ogranicza skutki katastrof naturalnych.
Czynnikami, które w największym stopniu przyczyniają się do utraty bioróżnorodności są: zanikanie siedlisk i korytarzy ekologicznych, napływ gatunków obcych inwazyjnych, zmiany klimatu, zanieczyszczenie środowiska oraz nadmierna eksploatacja zasobów.
Na sesji plenarnej w czerwcu 2021 r. Parlament Europejski przyjął stanowisko w sprawie „Unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 – przywracanie przyrody do naszego życia”, żeby zapewnić, że do 2050 r. ekosystemy na świecie będą odtworzone, odporne i odpowiednio chronione.
W lutym 2024 r. eurodeputowani poparli nowe prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych, które wpisuje się w wysiłki UE na rzecz ochrony bioróżnorodności w Europie. Prawo zobowiązuje wszystkie kraje UE do działań na rzecz przywrócenia siedlisk przyrodniczych.
Co możesz zrobić dla ochrony bioróżnorodności?
1. Ogranicz konsumpcję. Kupuj produkty w takiej ilości, jaką jesteś w stanie wykorzystać.
2. Wybieraj produkty lokalne i takie, których produkcja nie wywiera negatywnego wpływu na bioróżnorodność (np. unikaj oleju palmowego).
3. Kupując produkty drewniane, wybieraj te, które posiadają certyfikat FSC. Taki certyfikat może uzyskać tylko drewno wyprodukowane zgodnie z tzw. zasadami dobrej gospodarki leśnej, pochodzące z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony.
4. Jeśli jesz ryby i owoce morza, wybieraj te, które posiadają certyfikat zrównoważonego rybołówstwa MSC. Masz wówczas pewność, że pochodzą ze zrównoważonego źródła, dobrze zarządzanych i legalnych łowisk. Jeśli ryby pochodzą z hodowli, szukaj certyfikatu ASC, który przyznawany jest hodowlom ograniczającym negatywny wpływ na środowisko. Oznakowań szukaj na opakowaniu lub w menu restauracyjnym.
5. Nie przywoź z wakacji pamiątek wykonanych z roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem (listę 34 tys. gatunków znajdziesz na stronie konwencji waszyngtońskiej – CITES).
6. Zrezygnuj z równo przystrzyżonego trawnika na rzecz różnokolorowej łąki.
7. Uprawiaj rodzime gatunki roślin – zwłaszcza te przyjazne owadom, ptakom, drobnym ssakom.
8. Dbaj o stare drzewa i aleje oraz nasadzaj nowe.
9. Jeśli dokarmiasz ptaki, rób to odpowiedzialnie. Nie karm ich chlebem!
10. Nie wprowadzaj do środowiska gatunków obcych.
11. Wybierając miejsce na wakacje lub odpoczynek, zastanów się, czy Twoja obecność i sposób podróżowania nie szkodzą otaczającej Cię przyrodzie.
12. Poznaj gatunki obce inwazyjne, które zagrażają przyrodzie i nie wprowadzaj ich do uprawy.
13. Nie kupuj i nie prowadź hodowli zwierząt niewiadomego pochodzenia.
14. Nie wypuszczaj na wolność zwierząt kupionych w sklepie zoologicznym.
15. Rezygnuj z plastiku na rzecz produktów wielokrotnego użytku.
16. Segreguj odpady.
17. Oszczędzaj wodę i energię elektryczną.
18. Przemieszczaj się pieszo bądź rowerem. Korzystaj z transportu publicznego bądź dziel samochód z innymi (np. wspólne dojazdy do pracy). Ogranicz podróże samolotem.
19. Zbieraj deszczówkę, którą możesz wykorzystać np. do nawadniania ogrodu.
20. Podziel się powyższymi wskazówkami z innymi.
Niniejszy materiał powstał w ramach projektu dofinansowanego ze środków NFOŚiGW z Programu Regionalnego Wsparcia Edukacji Ekologicznej
Materiały źródłowe:
https://www.europarl.europa.eu/topics/pl/article/20200109STO69929/utrata-bioroznorodnosci-znaczenie-i-przyczyny